Bismarck leeft!

Nou, niet echt natuurlijk. Otto von Bismarck, de ijzeren kanselier die met harde hand de Duitse eenheid bewerkstelligde, overleed in 1898 op 84-jarige leeftijd. Maar sinds kort is zijn stem te horen. Voor het eerst, want er waren tot nu toe geen opnames bekend van de Duitse rijkskanselier.

Tot medewerkers van het oude Thomas Edison Laboratorium in New Jersey een aantal oude wasrollen gevonden met opnames van Duitse hoogwaardigheidsbekleders. De opnames stammen uit 1889 toen een Duitse medewerker van Thomas Edison naar Europa afreisde om demonstraties te geven van de door Edison ontwikkelde opname apparatuur op de Wereldtentoonstelling in Parijs. Daarna gig hij naar Duitsland om opnames te maken van Duitse prominenten en muziek. Dit alles was wel bekend, maar de wasrollen met de opnames waren als verloren beschouwd.

Nu spreekt Bismarck ons dus toe vanuit het verre verleden. Hij reciteert gedichtstrofen, zingt een studentenlied en - vreemd genoeg - een stukje van het Franse volkslied. Tot slot richt hij nog enkele vermanende woorden tot zijn zoon Herbert:

Treibe alles in Maßen und Sittlichkeit, namentlich das Arbeiten, dann aber auch das Essen, und im Übrigen gerade auch das Trinken.

Herbert, die toen al een jaar of veertig was, kreeg de opname een paar weken later te horen. Wat de door zijn vader aanbevolen matigheid betreft: de zoon schijnt net zo onmatig te zijn geweest als de vader. Bismarck had blijkbaar last van een slecht geweten toen hij besloot zijn zoon de les te lezen.