24 02 2012

Schrikkeldag op komst

Aanstaande woensdag is het weer zo ver, het is 29 februari: schrikkeldag. Elke vier jaar wordt er zo'n extra dag aan de maand februari toegevoegd. Dit wordt gedaan om het kalenderjaar gelijk te laten lopen met het zonnejaar (ook wel tropisch jaar genoemd), dat wil zeggen de tijd dat de aarde erover doet een rondje om de zon te draaien. Een zonnejaar duurt namelijk 265 dagen plus iets minder dan 6 uur. Als deze schrikkeldag niet eens in de vier jaar zou worden toegevoegd, zullen de seizoenen langzaam verschuiven ten opzichte van de jaarkalender.

De oude Egyptenaren waren al op de hoogte van deze verschuiving. Zij kenden een kalender van 365 dagen, verdeeld over twaalf maanden van dertig dagen plus vijf zogenaamde epagomenale dagen. Eens in de vier jaar voegden zij een zesde epagomenale dag toe. Deze constructie is onder andere bekend door de vondst van het decreet van Canopus, een wetsvoorschrift uitgevaardigd door farao Ptolemaeus III Euergetes op 6 maart 237 v.Chr.

De Romeinen namen dit systeem over in hun Juliaanse kalender, aanvankelijk als een nummerloze dag na 23 februari, later als 29 februari. Omdat echter ook na toevoeging van een schrikkeldag elke vier jaar, het astronomische jaar een paar minuten voorloopt op het kalenderjaar, begon dit verschil (7,5 dagen in duizend jaar) na een lange tijd toch weer op te lopen. Daarom voerde paus Gregorius XIII in 1582 de Gregoriaanse kalender in. De opgelopen achterstand werd in één keer weggewerkt door tien dagen over te slaan en van 4 oktober 1582 meteen naar 15 oktober 1582 te springen. Als nieuwe regel voor het schrikkeljaar gold voortaan: alle jaren die deelbaar zijn door vier zijn schrikkeljaren, met uitzondering van de eeuwjaren (jaren die deelbaar zijn door 100). Eeuwjaren die deelbaar zijn door 400 zijn echter ook schrikkeljaren. Dit systeem werkt naar behoren, al worden er af en toe nog schrikkelseconden aan een jaar toegevoegd, maar daar merkt niemand iets van.

Deel dit bericht
Lees ook onderstaande berichten